پس از چهار روز مذاکره فشرده و سخت در ژنو، سرانجام کشورهای 1+5 حق غنیسازی در ایران را که سالها مورد مخالفت برخی قدرتهای جهانی به رهبری آمریکا بود، به رسمیت شناختند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اولین خبر از این توافق از سوی لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه اعلام شد.
بلافاصله ظریف رییس هیات مذاکره کننده ایران در صفحه تویتتر خود از توافق با 1+5 خبر داد، مایکل مان سخنگوی رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز به نقل از کاترین اشتون از توافق با ایران خبر داد.
پس از اعلام خبر توافق اولیه اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: ایران و کشورهای 1+5 به توافق رسیدند. این توافقی خواهد بود برای رسیدن به یک راه حل اساسی. ما به تفاهم رسیدیم که دو طرف اقدامات اولیهای را به مدت شش ماه انجام دهند.
وی گفت: این دستاورد دیپلماتیک خیلی بزرگی است و ما موفق شدیم به این توافق برسیم به خاطر احترام متقابل و برای این که راهی پیدا کنیم برای حرکت به جلو. انجام این اقدامات اولیه فضا و زمانی را فراهم میکند که ما در نهایت به یک راهحل نهایی و جامع برسیم. ما برای بهکارگیری اقدامات اولیه سریع با آژانس همکاری خواهیم کرد. این یک گام قابل توجه در روابط ماست.
دکتر محمد جواد ظریف، رییس هیات مذاکرهکننده ایران با 1+5 نیز در نشستی خبری گفت: این اولین قدم برای رسیدن به هدف اصلی است، ما باید براساس اصول برابری، احترام متقابل و نفع مشترک برای پایان دادن به بحران غیرضروری حرکت کنیم.
وزیر خارجه ایران افزود: توافق امروز چند حوزه مهم دارد. مهمترین بخش آن به رسمیت شناخته شدن برنامه غنیسازی ایران است.
وزیر خارجه ایران گفت: کمیته مشترکی تشکیل دادهایم که به اجرای توافقها نظارت میکند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدام آغاز بازگشت مصالحه بین کشورهاست؟ گفت: هدف ما حل مساله هستهیی بوده که ما را از پرداختن به مسائل مهم باز میدارد، در این جهت حرکت میکنیم و امیدوارم علاوه بر مساله هستهیی گامهایی برای احیای اعتماد ایرانیها برداریم.
ظریف گفت: معتقدم مهم است که بتوانیم مانع عمل فراقانونی شویم. استفاده از زور برای تهدید دیگران مدتهای زیادی است که روی میز قرار ندارد. استفاده از زور برای تهدید غیرقانونی است.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان با بیان اینکه «امیدوارم همه مردم و گروههای سیاسی فرصتی را فراهم کنند تا به سمت پیگیری حقوق و منافع و رفع فشارها و تحریمها که به ناحق است برویم» درباره چگونگی رفع تحریمها گفت: ضمانت این است که در مرحله اول اقدامات قابل بازگشت است؛ بنابراین تحریمها کاهش مییابد و تحریم جدیدی اضافه نمیشود و در راهحل نهایی به سمت لغو و کاهش کامل تحریمها پیش میرویم.
وزیر خارجه کشورمان گفت: بر اساس این سند، تحریم پتروشیمی، طلا، فلزات گرانبها و خودرو متوقف و هرگونه تحریم جدید متوقف میشود و برخی تحریمها افزایش پیدا نمیکنند و امکان دسترسی ایران به امکانات بانکی نیز فراهم میشود. بسیاری از منابع مالی ایران که به طور غیرقانونی خارج از ایران محدود شده بودند در اختیار ایران قرار میگیرند. به بیان دیگر تحریمها در سراشیبی قرار گرفته است.
ظریف درباره پروتکل الحاقی اظهار کرد: در مرحله نخست دراین باره صحبت نمیکنیم و هرگونه تصمیمگیری درباره آن در اختیار مجلس شورای اسلامی است. همکاریهایمان با آژانس را برای رفع برخی نگرانیها ادامه میدهیم.در دو هفته گذشته توافقی را در این زمینه داشتیم.
او گفت: در مرحله اول بسیاری از مشکلات برای انتقال پول نفت ایران و بیمه نفتکشها و انواع خدمات مرتبط با برنامههای خرید و فروش نفت حل خواهد شد.
ظریف درباره تعداد سانتریفیوژها نیز اظهار کرد: تعداد سانتریفیوژهای سایتهای غنیسازی نطنز و فردو در همین تعداد کنونی باقی خواهد ماند. مواد هستهیی از کشور خارج نمیشود و مواد 5 درصد به شکلی که هست باقی میماند و مواد 20 درصد که برای راکتور تهران نیاز داریم را طبق روند قبلی تبدیل به سوخت میکنیم.
وی درباره زمان اجرای این سند گفت: ظرف دو هفته و تا قبل از پایان سال میلادی 2013 نشست دیگری برگزار نخواهد شد.
وی تاکید کرد: مردم ایران سربلند هستند و همواره ایستادگی کردند و امروز آن به نتیجه رسیده است و کسانی که میگفتند در ایران یک سانتریفیوژ نباید بچرخد، امروز پذیرفتند که هر راهحلی شامل غنیسازی میشود. ممکن است برای برخی سخت باشد، اما این یک واقعیت است و هیچ برنامه (هستهیی) تعطیل نخواهد شد و در مقابل تحریمها کاهش می یابد. این یک دستاورد بزرگ است و امیدوارم همه ما این دستاورد که حاصل مقاومت مردم و تحمل فشارهاست را دست کم نگیریم. این دستاورد شروع یک پایان مناسب برای بحرانی است که بیجهت به مردم ایران تحمیل شده است.تحریم و فشار و تحقیر راه به جایی نبرد.
ظریف: فردو، نطنز و آب سنگین اراک با وضعیت کنونی ادامه مییابد
وی ادامه داد: برنامه هستهیی ایران ادامه پیدا خواهد کرد و حق مردم ایران در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهیی به عنوان یک حق غیرقابل انفکاک پذیرش شده است و در توافقی که عنوان "برنامه عمل" دارد تمام تضییقات علیه ملت ایران رفع خواهد شد، با یک شروع جدی در شش ماه آینده و مذاکراتی که به سمت رفع کامل تحریمها در عین حفظ برنامه غنیسازی اورانیوم 5 درصدی ادامه پیدا میکند و مراکز هستهیی تعطیل نمیشود؛ هم فردو و هم نطنز و برنامه آب سنگین ما با همین وضعیت کنونی ادامه دارد و هیچ موادی از کشور خارج نخواهد شد. در عین این که تمام تحریمها لغو خواهد شد و منابع مالی که غیرقانونی جلوی آن گرفته شده بود برمیگردند.
رییس هیات دیپلماتیک ایران با بیان اینکه «برنامه هستهیی ایران به سمت عادی شدن پیش میرود» خاطرنشان کرد: دیدید با یک بحران غیرضروری چه میزان دست و پا زدند تا از توافق جلوگیری کنند. به یاری خدا این بحران به سمت رفع شدن میرود و از مشتعل شدن آتش درگیری کاسته شده و خواسته این بدخواهان به سنگ خورده و دیدند که نمیتوانند با دروغ و فریب مانع مردم بزرگ ایران شوند و به نظر من این موفقیت بزرگی است. آنها سعی داشتند که چهره ایران و برنامه هستهیی ایران را وارونه جلوه دهند اما این اقدامات در حال خنثی شدن است و دیدیم قدرتی که ادعا میکرد میتواند بر افکار عمومی کنترل داشته باشد عقب رانده شد.
وی با بیان اینکه «ما یک طرفه تعهدات را اجرا نمیکنیم و همه اقدامات قابل بازگشت است» خاطرنشان کرد: ما با هدف رسیدن به یک راهحل جامع وارد شدیم. در عین حال آمادگی داریم تا اگر دیدیم طرف مقابل نمیخواهد از این فرصتها استفاده کند به عقب برگردیم. من فکر میکنم آنها از پنجرهای که انتخابات برای ایران باز کرد به نحو احسن استفاده کنند.
وی گفت: این سند، غنیسازی ایران را به رسمیت میشناسد. ضرورت دارد کشورهایی که به مردم ایران فشار وارد کرده بودند فشارها را متوقف کنند و این سند نشان میدهد که این فشارها در سراشیبی است. حق غنیسازی در معاهده ان. پی. تی به رسمیت شناخته شده است به طور کلی. هیچ جای معاهده درباره نیروگاه یا راکتور هستهیی صحبت نشده است بنابراین این فضاسازیها مغلطه است و نباید این مسایل ما را از اصل موضوع دور کند.
کری: ما و ایران ریسک بزرگی انجام دادهایم
وزیر خارجه آمریکا نیز در نشستی خبر تاکید کرد: بدون تصمیم ایران برای راهگشایی در مذاکرات، به این توافق نمیرسیدیم.
وی ادامه داد: این توافق مهمترین بخشهای برنامه هستهیی ایران را متوقف میکند. ما به تاسیسات کلیدی ایران دسترسی خواهیم داشت. ایران توافق کرده که همه غنیسازی بالای 5 درصد را متوقف کند و ذخیره غنی شده خود را کاهش دهد.
کری در ادامه با اشاره به برخی بندهای مورد توافق ایران و 1+5 گفت: بر این اساس ایران دیگر تاسیسات هستهیی نخواهد و سانتریفیوژهای جدید نخواهد ساخت.
وی تاکید کرد: ما در فضایی با احترام متقابل آمادهایم که همکاری و تلاش کنیم تا این تهدید از میان برداشته شود.
خبرنگار روزنامه واشنگتن پست درباره آینده روابط ایران و آمریکا با توجه به رسیدن به این تفاهم بین ایران و 1+5 پرسید که کری پاسخ داد: به مدت 35 سال ایران و آمریکا اصلا نمیتوانستند با هم حرف بزنند و دشمنی و عداوتی در میان ما انباشته شده بود. در این مدت میتوانستیم به هم کمک کنیم و در لحظاتی مثل مسایل افغانستان به هم کمک هم کردیم اما در بسیاری موارد هم مشکل داشتیم. خیلی زود است که برای مساله روابط با ایران حرف بزنیم اما گام اول فعلا برنامه هستهیی است.
به گزارش ایسنا، وزیر خارجه آمریکا در این نشست مطبوعاتی گفت: این کار ناچیزی نبود. هم ما و هم ایران ریسک بزرگی انجام دادهایم.
اوباما: ایران باید بتواند به یک برنامه هستهیی صلحآمیز دسترسی داشته باشد
باراک اوباما نیز توافق ایران و گروه 1+5 را یک گام بزرگ اولیه به سوی یک راهحل دیپلماتیک برای موضوع هستهیی ایران دانست و تلاشها برای متقاعد کردن منتقدان حاضر در کنگره برای پذیرفتن این توافقنامه را آغاز کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، باراک اوباما، رییسجمهور آمریکا بامداد یکشنبه در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید که پس از توافق ایران و گروه 1+5 در ژنو برگزار شد، با تکرار اتهامات غرب مبنی بر نظامی بودن برنامه هستهیی ایران، گفت: محدودیتهای قابل توجهی وجود دارد که مانع دسترسی ایران به سلاح هستهیی میشود. خلاصه اینکه آنها مسیرهای احتمالی ایران به سمت بمب را میبندند.
اوباما گفت: در حرکت به سمت جلو به همکاری نزدیک با کنگره ادامه خواهیم داد. اما اکنون زمان مناسب برای پیشبرد تحریمهای جدید نیست.انجام این کار این گام اولیه دلگرمکننده را از مسیر خارج میکند، ما را با متحدانمان غریبه میکند و ممکن است ائتلافی را که در درجه اول اجازه داد تحریمها اعمال شوند تضعیف کند.
اوباما در تلاش برای اطمینان دادن به منتقدان این توافقنامه گفت که اگر ایران در مدت شش ماه به تعهداتش عمل نکند، آمریکا لغو تحریمها را باطل کرده و «فشارها را افزایش میدهد».
به گزارش روزنامه لسآنجلس تایمز، رییسجمهور آمریکا در کنفرانس خبریاش در کاخ سفید گفت که ماهها دیپلماسی «مسیر را به سمت جهانی ایمنتر گشوده است، آیندهای که در آن بتوانیم تایید کنیم که برنامه هستهیی ایران صلحآمیز است و ایران نمیتواند سلاح هستهیی بسازد».
اوباما در بخش دیگری از اظهاراتش تاکید کرد که «ایران مانند هر کشور دیگری باید بتواند به یک برنامه هستهیی صلحآمیز دسترسی داشته باشد» و مدعی شد که «به دلیل سابقه ایران در نقض وظایفش، تهران باید محدودیتهای شدید در زمینه برنامه هستهییاش را که ساخت سلاح هستهیی را برای تهران غیرممکن میکند بپذیرد».
رییسجمهور آمریکا گفت: اکنون مسئولیت ایران است که به دنیا ثابت کند که برنامه هستهییاش منحصرا برای مقاصد صلحآمیز است.
رییسجمهور آمریکا در عین حال به مزایای حل اختلافات از طریق راهحل صلحآمیز به جای «حرکت عجولانه به سمت درگیری» اشاره کرد.
اوباما گفت: ما امروزه فرصتی واقعی برای رسیدن به یک راهحل جامع و صلحآمیز داریم و به عقیده من باید آن را بیازماییم.
اوباما گفت که توافقی که روز شنبه حاصل شد باید «زمان و فضا» برای مذاکرات بیشتر را فراهم کند.
رییسجمهور آمریکا گفت: این کار آسان نخواهد بود. چالشهای بزرگی پیشرویمان باقی است ولی از طریق دیپلماسی قوی و اصولی، آمریکا نقشاش را برای برقراری صلح، امنیت و همکاری بیشتر بین کشورهای جهان ایفا خواهد کرد.
هیگ: توافق ایران و 1+5 خبر خوبی برای کل جهان است
به گزارش خبرگزاری پرس اسوشیشن، هیگ در توییتر خود نوشت: این توافقنامه نشان میدهد که کار کردن با ایران امکانپذیر است و میتوان از طریق دیپلماسی مشکلات پیچیده را حل کرد. توافق امشب با ایران برای کل جهان از جمله کشورهای خاورمیانه و مردم ایران خوب است. مذاکرات بسیار سخت بود و کار دشوار اجرا و عمل به توافقنامه از فردا آغاز میشود.
وزیر امور خارجه انگلیس علاوه بر آن گفت که این توافقنامه «لحظه مهمی» بود که ارزش تحقق آن را داشت.
وی در گفتوگو با شبکه خبری اسکای نیوز، گفت که این توافق اجازه «لغو تحریمهای محدود و متناسب» برای ایران را میدهد که شامل لغو انسداد برخی از داراییهای ایران و لغو برخی تحریمها از اقلامی مانند طلا، فلزات گرانبها و کالاهای پتروشیمی است.
وزیر خارجه فرانسه: توافق با تهران، حق داشتن انرژی هستهیی صلحآمیز ایران را تایید میکند
لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در بیانیهای اعلام کرد: پس از چندین سال بنبست، توافقی که در ژنو در زمینه برنامه هستهیی ایران حاصل شد گامی مهم برای حفظ صلح و امنیت است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، فابیوس گفت که این توافق حق ایران برای داشتن انرژی هستهیی صلحآمیز را تایید میکند.
انتهای پیام
نظرات شما عزیزان: